Zmiany plamiste wywołują zmętnienie nabłonka, co powoduje sinawobiałe zabarwienie (plaąues muqueuses). Są one dobrze odgraniczone od otoczenia, o układzie symetrycznym. Pod wpływem czynników drażniących dochodzi do starcia zmienionego nabłonka, po czym powstają powierzchnie nadżerkowe, żywoczerwone, zawierające strzępki zmętniałego naskórka (macuiae erosivae). Po kilku tygodniach niektóre wykwity plamiste przekształcają się w wykwity grudkowe. Ich podstawa ulega znacznemu nacieczeniu, nabłonek na nich grubieje i ulega zmętnieniu, powstają wyniosłe, sączące wykwity grudkowe, umiejscowione na lukach podniebiennych, bocznych częściach języka, wargach, rzadziej na migdałkach oraz na błonach śluzowych narządów płciowych (przedsionek pochwy). Obok wykwitów grudkowych mogą współistnieć wykwity plamiste. Zmiany te są niebolesne, nie sprawiają chorym żadnych dolegliwości. Ze względu na ogromną obfitość krętków w ich wydzielinie są one bardzo zakaźne. Część wykwitów grudkowych zwłaszcza na migdałkach i wargach, może ulegać dalszej ewolucji i rozpadać się, co wywołuje zmiany wrzodziejące. Pomimo powstawania owrzodzeń odczyn zapalny ze strony tkanek otaczających jest nieznaczny, a bolesność wykwitów jest mała. Obok wykwitów grudkowych wrzodziejących mogą współistnieć wykwity grudkowe i plamiste, powodując typową dla tego okresu kiły wielopostaciowość zmian. Obok zmian ina błonach śluzowych, lub niezależnie od nich, mogą występować przerosłe i wrzodziejące grudki w kąciku ust, tzw. angulus iniectiosus syphiliticus. Na języku, szczególnie w przypadkach pofałdowanej powierzchni (lingua plicata), zmiany kiłowe mogą występować w postaci przypominającej naloty błonicze lub przy przejściowym zaniku brodawek języka jako nacieki gładkie czy zmiany ogniskowe. Zmiany umiejscowione symetrycznie na migdałkach, lukach podniebiennych i na języczku wywołują tzw. anginę kilową (angina luetica). Angina kiłowa występuje częściej u osób skłonnych do zapalenia gardła. Pomimo nasilonych zmian objawy podmiotowe są stosunkowo słabo wyrażone, w postaci niewielkiej bolesności przy połykaniu, miernie nasilonej chrypki (przy zajęciu strun głosowych) oraz bólów głowy. Nie ma podwyższonej temperatury tak znamiennej dla anginy bakteryjnej. Objawy anginy kiłowej rozwijają się stopniowo i utrzymują przez czas dłuższy, po czym mogą samoistnie ustąpić. Niekiedy jednak mogą w ich obrębie powstawać naloty rzekomobłonicze lub bolesne zmiany wrzodziejące. Czasami zamiast typowych wykwitów kiłowych występuje zlewny stan zapalny gardła (pharyngitis luetica), który przedstawia duże trudności rozpoznawcze. Badaniem stwierdza się ciemnoczerwone zabarwienie błon śluzowych jamy gardłowej bez cech ostrego stanu zapalnego. Zaczerwienienie to obejmuje tylną ścianę gardła, luki podniebienne, języczek i podniebienie miękkie. Stan ogólny chorego jest stosunkowo dobry i bezgorączkowy. Może odczuwać pewne trudności w przełykaniu i mówieniu. W wywiadach chorzy ci często podają nadmierne palenie tytoniu lub nadużywanie alkoholu. Zmiany kiłowe mogą zajmować również struny głosowe. Objawem klinicznym jest wtedy stopniowa, a nie nagła jak w przeziębieniu, postępująca w ciągu 3—10 dni zmiana głosu i słabiej lub silniej zaznaczająca Się chrypka. Badanie laryngologiczne wykazuje w strunach głosowych lekki obrzęk lub obecność grudek kiłowych oraz czasami zmniejszenie ich ruchomości.
