Objaw pierwotny – u kobiet

U kobiet, ze względu na odmienne warunki anatomiczne, objaw pierwotny jest rzadziej rozpoznawany niż u mężczyzn. Umiejscowienie objawu pierwotnego w głębi pochwy lub na szyjce macicy uchodzi najczęściej uwagi chorych, które w takich przypadkach zgłaszają się do lekarza już w okresie wystąpienia objawów kiły wtórnej. Według zestawienia Gottrona częstość umiejscowienia objawu pierwotnego u kobiet przedstawia się następująco: wargi sromowe większe — 40,6%, wargi mniejsze — 31,2%, spoidło tylne — 16,3%, wejście do pochwy — 2,5%, łechtaczka — 1,5% pochwa — 2,5%, szyjka macicy i część pochwowa macicy — 3,2%, umiejscowienie w pobliżu narządów płciowych — 1,85%. Są to, oczywiście, tylko orientacyjne dane. Przy umiejscowieniu na wargach sromowych większych i mniejszych nieraz objawem towarzyszącym jest znaczny obrzęk stwardniały wargi (oedema induiativum), który powstaje w następstwie zajęcia naczyń chłonnych i zastoju chłonki. Objaw pierwotny w obrębie ściany pochwy występuje stosunkowo rzadko. Przyczyną tego może być między innymi kwaśny odczyn wydzieliny pochwowej, jak również stosunkowo gruby nabłonek wielowarstwowy płaski. Należy też liczyć się z tym, że objaw pierwotny może pozostać nie rozpoznany, jeśli chora nie została zbadana dokładnie za pomocą wziernika. Owrzodzenie pierwotne na ścianie pochwy przedstawia się jako okrągła lub owalna, niebolesna nadżerka, wykazująca większy lub mniejszy naciek. Jeżeli objaw pierwotny znajduje się w tylnej części pochwy, to odczyn ze strony węzłów wystąpi nie w okolicy pachwinowej, lecz w obrębie niedostępnych badaniu węzłów w miednicy małej. Szyjka macicy, ze względu na częstą obecność nadżerek spowodowanych przewlekłymi stanami zapalnymi, jest miejscem szczególnie predysponowanym do umiejscowienia objawu pierwotnego. Jednak dokładne dane statystyczne pod tym względem są trudne do ustalenia i wahają się w szerokich granicach. Objaw pierwotny na szyjce macicy może upodabniać się do rozległej nadżerki o powierzchni sączącej lub krwawiącej. Rzadziej występuje w postaci głębszego owrzodzenia. Opisywane są przypadki mylnego rozpoznania objawu pierwotnego jako nowotworu złośliwego, a nawet zbyt pochopnego wykonania zabiegu operacyjnego.