Mechanizm powstawania bielactwa kiłowego nie został dokładnie poznany. Przypuszcza się między innymi, że chodzi tu o zmniejszone wytwarzanie barwnika lub ucieczkę barwnika w miejscach ustępowania niewidocznych wykwitów plamistych lub grudkowych. Wydaje się, że tego rodzaju zmiany należy rozpatrywać w aspekcie znacznie szerszym, mianowicie zmian barwnikowych, które w klinice innych krętkowic odgrywają tak istotną rolę. Fakt, że u osób z bielactwem kiłowym często stwierdza się czynne zmiany swoiste w płynie mózgowo-rdzeniowym, może sugerować rolę układu nerwowego w powstawaniu tego rodzaju zaburzeń w gospodarce barwnikowej. Badania histologiczne przeprowadzone u 9 chorych przez Potockiego i Ceraides wykazały zmiany w naskórku i włóknach nerwowych. Stwierdzili oni również zmiany zanikowe w odbarwionych częściach skóry. Warstwa podstawna i warstwa kolczysta wykazywały w tych miejscach wodniczkowate zwyrodnienie komórek. Czasami po ustąpieniu osutki plamistej, a częściej po osutce grudkowej, występują zmiany zanikowe. Degos obserwował plamisty zanik, który wystąpił w 2 mieś. po leczeniu penicyliną (6 000 000 j.) u chorego z osutką kiłową plamistą. Zmiany w postaci ostro odgraniczonych, okrągłych i owalnych ognisk zanikowych barwy czerwonawej lub czerwonobrunatnej wystąpiły na tułowiu i kończynach. Badanie histologiczne wykazało zmniejszenie włókien elastycznych w tkance łącznej oraz nacieki z limfocytów i histiocytów dookoła naczyń i gruczołów. O przypadkach występowania zmian anetodeimicznych — po ustąpieniu osutki wielkogrudkowej — donoszą Boas, oraz Duperrat i wsp.. W przypadkach tych, zarówno zmian barwnikowych, jak i zanikowych, chodzi o złożone procesy patogenetyczne, których mechanizm nie został jeszcze dostatecznie wyjaśniony. Bielactwo kiłowe należy różnicować z bielactwem nabytym, w którym plamy całkowitego odbarwienia skóry, różnej wielkości, rozmieszczone są nieregularnie, a ich brzegi są nieco przebarwione. Utrzymują się przez wiele lat i wykazują tendencję do stopniowego rozszerzania się. Odbarwienia w przebiegu wszawicy odzieżowej dotyczą głównie górnej części tułowia i okolicy pasa (najczęstsze umiejscowienie pasożytów). Są to odbarwione blizenki, powstałe w następstwie drapania i utrzymujące się przez wiele lat. W tych przypadkach może aktualnie występować wszawica.
