Różnicowanie – mechanizmy toksyczno-alergiczne

a. Marmurkowanie: sinawa siateczka; nasila się po oziębieniu i ustępuje po przyzwyczajeniu do temperatury otoczenia. b. Osutki toksyczne polekowe i pokarmowe. Występują gwałtownie, często przy objawach ogólnych, nieraz towarzyszy swędzenie. Często są wielopostaciowe. W wywiadach przyjmowanie leków, spożywanie konserw lub czasami objawy zatrucia pokarmowego. Odczyny serologiczne ujemne. Płonica: rumień zlewny, a nie plamisty; zajmuje prawie całą skórę. c. Trądzik: typowe objawy łojotoku, obecność zaskórników i łojotoko- wych cyst retencyjnych. Głębokie, bolesne nacieki zapalne, powstawanie ropni, których zejściem są blizny. Zmiany występują w typowych miejscach łojotokowych. Nie występuje na skórze owłosionej głowy, w wykwitach przeważa ropienie, natomiast złuszczanie jest skąpe. d. Pyodermia (osutki ropne): proces chorobowy toczy się głównie w tkance podskórnej, gdzie tworzą się liczne, drobne ropnie. Skóra wykazuje zabarwienie sinawe, czasem z komponentem krwotocznym. Nieliczne powstające owrzodzenia są powierzchowne, wyglądem zbliżone do niesztowic. Zmiany występują w stanie obniżonej odporności. Czasami współistnieją zacne cachecticorum lub po przebyciu ospy. e. Niesztowice: występują u osób z osłabioną odpornością (cukrzyca, zapalenie nerek itp.) Owrzodzenia powierzchowne, o nieregularnych zarysach. Nie ma nacieku podstawy. Stosunkowo niewielkie nawarstwienie strupów, częste współistnienie innych zakażeń ropnych. Odczyny serologiczne ujemne (lecz w niesztowicach kiłowych również mogą być odczyny ujemne). f. Gruźlica guzkowo-zgorzelinowa: umiejscowienie głównie na kończynach. Przebieg przewlekły, nasilenie w porze wiosennej i jesiennej. Powstają charakterystyczne blizenki, jak po ospie. Odczyny tuberkulinowe dodatnie. Czasami współistnienie gruźlicy, zwłaszcza gruczołowej. g. Ospa (w okresie grudkowym): bardzo ważne wywiady co do możliwości kontaktu z osobą chorą. Objawy wstępne: wysoka gorączka, bóle krzyża. Osutka pojawia się nagle, początkowo na twarzy i przedramionach, potem uogólnia się. Okres osutki grudkowej trwa 2—3 dni, po czym rozpoczyna się charakterystyczna osutka pęcherzykowa (zagłębienia pępkowate) i krostkowa. Wykwity na dłoniach i podeszwach mogą zawierać komponent krwotoczny. W obrębie jamy ustnej powstają wyniosłe grudki nadżerkowe. Osutka ospowa jest raczej monomorficzna. h. Ospa wietrzna: osutka występuje szybko w postaci grudek wysiękowych i pęcherzyków (krostek). Wielkość wszystkich wykwitów jest mniej więcej podobna, a ich średnica wynosi kilka mm. Nie wykazują nacieku.