Zakażenie ustroju następuje z chwilą wtargnięcia krętków, jednak objawy kliniczne i zmiany serologiczne występują dopiero po upływie pewnego czasu. Do momentu pojawienia się w miejscu zakażenia objawu pierwotnego upływa zwykle 3—4 tyg., co określa się jako czas wylęgania objawu pierwotnego. Już w tymi bardzo wczesnym okresie choroby notuje się pewne odchylenia, zarówno w kierunku skrócenia, jak i wydłużenia okresu wylęgania. Baranów obserwował przypadek, w którym objaw pierwotny wystąpił już po 7 dniach. Chevallier i Carteaud natomiast stwierdzili wystąpienie objawu pierwotnego po 1/2 mieś. od zakażenia. Czas wylęgania objawu pierwotnego może zależeć od różnych czynników, np. od ilości krętków, która dostała się do ustroju w momencie zakażenia, od ich żywotności, od miejsca zakażenia, czyli od większej lub mniejszej miejscowej podatności tkanek na zakażenie. Należy również brać pod uwagę możliwość wpływu ogólnej odporności ustroju, zwłaszcza u osób, które już uprzednio przebyły zakażenie kiłowe, nabyte lub wrodzone, i z którego zostały wyleczone. Duże znaczenie praktyczne ma działanie stosowanych miejscowo lub ogólnie różnych środków odkażających i leczniczych, użytych profilaktycznie lub z powodów innych niż zakażenie kiłowe. Zwłaszcza rozpowszechnione stosowanie antybiotyków z różnych przyczyn może zmienić w sposób bardzo istotny przebieg zakażenia kiłą w jej wczesnym okresie. Wynik podania antybiotyku w okresie wylęgania zakażenia kiłowego — z powodu innego niż kiła — może zależeć: a) od czasu trwania zakażenia, b) od ilości i rodzaju podanego antybiotyku. Kretki no przedostaniu się do ustroju rozmnażają się w postęp logartymicznym. Czas podziału krętków w okresie inwazji wynosi ok. 33 godzin. W związku z tym im dłużej trwa zakażenie, tym większej ilości leku potrzeba dla zahamowania ich dalszego wzrostu i podziału. Z kazuistyki klinicznej wiemy, że np. podanie 200 000 — 250 000 j. penicyliny w okresie wylęgania objawu pierwotnego przedłużyło ten okres do 45—63 dni. W pewnej liczbie przypadków zakażenia kiłowego jego bezobjawowy przebieg w okresie wczesnym może być uwarunkowany innymi czynnikami, prawdopodobnie natury immunologicznej, Jęcz bliżej nie określonymi. W przypadkach tych kiła może być wykryta później albo przypadkowo, w następstwie przeprowadzonych badań serologicznych, albo na podstawie już zaawansowanych objawów klinicznych. Zjawisko to występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn w pewnej mierze może być wytłumaczone~trudnym do zauważenia umiejscowieniem zmiany pierwotnej, na szyjce macicy lub w obrębie pochwy. Byłyby to jednak przypadki nie bezobjawowe, lecz raczej nie rozpoznane w okresie wczesnym. Przebieg kiły bezobjawowy lub pozornie bezobjawowy w okresie wczesnym jest ostatnio zjawiskiem częstym i ma bardzo poważne znaczenie epidemiologiczne. Świadczy o tym duża liczba chorych (ok. 40%) zgłaszających się do lekarza w okresie kiły wtórnej nawrotowej lub wykrywanych przypadkowo w czasie okolicznościowych badań serologicznych. Rozpoznanie kliniczne kiły pierwszego okresu (lues primaria) staje się możliwe dopiero z chwilą wystąpienia objawu pierwotnego, czyli mniej lub bardziej charakterystycznego owrzodzenia w miejscu wtargnięcia krętków. Następuje najczęściej w 3-4 tyg od chwili zakażenia. W zależności od tego, czy krętki blade w momencie zakażenia dostają się do ustroju w jednym miejscu, czy w kilku, wytwarza się objaw pierwotny pojedynczy lub mnogi. komórek plazmatycznych i komórek łączno-tkankowych. Ze względu na to, że w miejscu nacieku powstaje charakterystyczne stwardnienie tkanki, nazywa się go stwardnieniem albo objawem pierwotnym (sclerosis initialis). Naciek ten szybko ulega owrzodzeniu. Równolegle z powstawaniem objawu pierwotnego, a nieraz nawet przed jego wystąpieniem, zachodzą charakterystyczne zmiany w węzłach chłonnych znajdujących się w najbliższym sąsiedztwie, co stanowi jeden z etapów szerzenia się zakażenia krętkami. Powstaje w nich swoisty odczyn zapalny, pod wpływem którego ulegają one powiększeniu w sposób typowy. Również od początku zakażenia rozwijają się swoiste immunologiczne procesy w surowicy krwi. Doprowadzają one stopniowo do powstawania przeciwciał, które dają się wykryć odpowiednimi metodami laboratoryjnymi. Wykrycie tych zmian jest możliwe dopiero po upływie 4—6 tyg. od chwili zakażenia.