Osutka kiłowa krostkowa

Osutka kiłowa krostkowa (exanthema pustulosum) występuje zawsze jako osutka nawrotowa i jako osutka mieszana grudkowo-krostkowa, gdyż krostki powstają z częściowego rozpadu nacieku tworzącego grudkę. Podstawa wykwitów krostkowych jest twarda, nacieczona, dobrze odgraniczona od otoczenia. W przypadkach zaniedbanych i u osób mało odpornych rozpad grudek może być tak znaczny, że powstają niesztowice kilowe (ecthyma). U podstawy niesztowicy kiłowej stwierdza się zawsze twardy naciek, co odróżnia je od niesztowicy zwykłej, wywołanej zakażeniem ropnym. Przy jeszcze znaczniejszym rozpadzie i większym nawarstwieniu strupów zmiana przybiera postać brudźca (rupia). Ten rodzaj zmian stoi już na pograniczu kiły złośliwej lub III okresu. Dalszą odmianą osutki grudkowo-krostkowej są wykwity rozległe, pokryte brudnymi strupami barwy ciemnobrunatnej (syphilis ostracea). Na skórze owłosionej może wystąpić znaczniejsze bujanie w obrębie grudek kiłowych. Ich większy rozpad oraz powstawanie owrzodzeń, ze skłonnością do krwawień, sprawia, że mogą przypominać wykwity framboezji (lues frambo- esilormis). Dość rzadko spotykaną postacią zmian kiłowych w II okresie kiły to są zmiany umiejscowione głównie na podudziach, w postaci tzw. kilowego rumienia guzowatego (erythema nodosum syphiliticum). Są to twory guzowate, wielkości od ziarna fasoli do orzecha, początkowo umiejscowione pod skórą, lecz w miarę wzrostu zrośnięte ze skórą. Są one niebolesne, a powstawaniu ich nie towarzyszy podniesiona temperatura. Istotą ich są zmiany naczyniowe, podobne jak w zwykłym rumieniu guzowatym (vasculitis nodosa), jednak za etiologią kiłową świadczy obecność krętków bladych w ich obrazie histologicznym (która nie zawsze potwierdza się) oraz szybkie ustępowanie pod wpływem leczenia swoistego. W przypadku opisanym przez Weltmana po zastosowanym leczeniu swoistym wystąpił dość gwałtowny ogniskowy odczyn Herxheimera, polegający na zaczerwienieniu i nasileniu stanu zapalnego i obrzęku w obrębie wykwitów. Przy dalszym jednak leczeniu (salwarsanem) nastąpiło bardzo szybkie ustępowanie tych wykwitów i całkowite wygojenie. Watanabe opisał 3 przypadki kiłowego rumienia guzowatego, którym towarzyszyły objawy uogólnionej kiłowej osutki grudkowej. Nie stwierdził on w obrębie wykwitów guzowatych obecności krętków bladych. Zmiany guzowate, którym towarzyszyła gorączka i znaczna bolesność, ustępowały pod wpływem leczenia swoistego, lecz wolniej, niż inne wykwity kiłowe.